Thoải Phủ
Là hoá thân của Thánh Mẫu trông coi miền sông nước - Thoải phủ (Thuỷ phủ). Có nhiều huyền thoại liên quan tới Mẫu Thoải :
- Mẫu Thoải là con gái Long Vương ở Ðộng Ðình Hồ, gặp Kinh Dương Vương đi tuần thú phương nam, hai người kết hôn, sinh ra Lạc Long Quân, thuỷ tổ của tộc Việt.
- Mẫu Thoải là vợ vua Thuỷ Tề được Thượng Ðế phong là Nhữ Nương Nam Nữ Nam Hải Ðại Vương, được dân làng Viêm Xá huyện Yên Phong Bắc Ninh thờ Thành hoàng làng.
- Mẫu Thoải là con gái Long Vương ở Hồ Ðộng Ðình, lấy Kinh Xuyên, sau bị vợ hai của Kinh Xuyên là Thảo Mai đố kỵ, vu oan, nên bị chồng nhốt cũi bỏ vào rừng cho thú ăn thịt nhưng Bà được cứu thoát, đới sau kính phục đức độ của Bà, suy tôn là Mẫu Thoải, lập đền thờ ở bến Giùm, trên bờ sông Lô, Tuyên Quang.